GÖDENCE : MARKASINI YARATAN KÖY
Yazı
ve Fotoğraflar:
Ömer Kokal
|
Her ailenin kendi
zeytinliği var. |
İzmir'in Seferihisar ilçesindeki Teos antik kentinde bulunan Dionysos
Tapınağı Anadolu'da Tanrı Dionysos adına inşa edilmiş en büyük
tapınaktır. Dionysos şarap ve coşkunluk tanrısıdır. Aynı zamanda
toprağın ve ürünün bereketini simgeleyen doğa tanrısı olarak da kabul
edilen Dionysos, Zeus'un toprak tanrıçası Semele'den olan oğludur. Bu
durumu kıskanan karısı Hera'nın hışmından korumak için Zeus, oğlu
Dionysos'u baldırının içinde saklar. Dionysos olgunluğa eriştiğinde
oradan çıkarak ikinci kez doğar.Tanrı Hermes, Nysa adında düşsel bir
dağın perileri olan Bakkhalara büyütmeleri için Dionysos'u emanet eder.
Eski Yunan ve Roma dünyasında doğanın özsuyunu simgeleyen Tanrı
Dionysos'un onuruna şenlikler yapılırdı. Bu şenliklerde kadınlar
üstlerine ceylan postundan giysiler giyer, başlarına da sarmaşıktan
çelenkler takarak dağlara çıkarlardı. Şenlikte Tanrı Dionysos adına
yapılan ayinde Bakkhalar, kutsal horon kolları oluşturup, asma yaprağı
ile sarılmış rezene dallarından asalarını sallayarak flütlerin ve büyük
davulların eşliğinde, meşalelerin ışığında dans ederlerdi.
|
Üzümlerden Gödence
şarabı üretiliyor. |
|
Bakkalda şarap
Dionysos adına yapılan
Anadolu'da ki en büyük tapınağın Seferihisar'da olması sebepsiz değil.
Günümüzde olduğu gibi geçmişte de bölge son derece bereketliydi. Doğanın
iki kutsal ürünü şarap ve zeytinyağı, geçmişte olduğu gibi bugün de
Seferihisar'ın ve çevre köylerinin en önemli gelir kaynağı olma
özelliğini koruyor. Ancak bu köyler arasında biri var ki, diğer köylere
göre bu ürünlerde bir fark yaratmayı başarmış. Sözünü ettiğim köy
Seferihisar'a 16 kilometre mesafede bulunan Gödence köyü. Köy halkı
kendi ürettiği zeytinyağı, sabun ve şarabı yine kendi yarattıkları
markalarıyla pazarlıyor.
Beş yıl önce köy halkının bir araya gelerek kurduğu kooperatif bütün
üretimi organize ediyor. Ağustos ve eylül aylarındaki bağbozumunun
ardından toplanan üzümler evlerde şarap haline getiriliyor. Önce
teknelerde çiğnenerek üzümlerin suyu çıkarılıyor. Bir süre fermantasyon
işlemine tâbi tutulduktan sonra ahşap fıçılara alınarak dinlendirilen
şarap, Ege Üniversitesi'nde gerekli analizleri yapıldıktan sonra
şişeleniyor. Sınırlı sayıda üretildiği için sadece İzmir'e verilen
şarapların bir bölümü de köye gelen ziyaretçilere satılmak üzere köyün
bakkalına veriliyor.
Norveç'ten sipariş
Geçen yıl Norveç'te
faaliyet gösteren bir marketler zincirinin temsilcileri köye gelerek,
ününü duydukları bu şarapların tamamını satın almak istemişler, ancak
köydeki üretimin sayıca yetersiz olması nedeniyle bu işten vazgeçmişler.
Bu olay Gödencelilerin gururunu okşamış olmalı ki, köyde kiminle şarap
konusunda sohbet etmeye başlasanız ilk anlattığı şey bu olay oluyor.
Olay köyde efsane halini almış. Üzümlerin toplanıp şarap haline
getirilmesi kasım ayında bitiyor. Fakat köy halkının işi bitmiyor. Çünkü
sırada zeytinlerin toplanması var. Kasım ve aralık aylarında toplanan
zeytinler, kooperatif tarafından işlenerek zeytinyağı ve sabun haline
getiriliyor. Yani ocak ve şubat ayları yeni şişelenmiş taptaze
zeytinyağını yerinden edinmek için en uygun zaman. Ayrıca yine bu
aylarda zeytinyağı ve sabun üretimini görme şansınız var.
|
Hem siyah hem de yeşil
üzüm yetişiyor. |
|
Albenili etiketler
Zeytinyağı şişelerinin
ve teneke kutularının üzerindeki Gödence logolu etiketler renkleri ve
tasarımları ile oldukça albenili. Sabunlar da iyi ambalajlanmış. Şarap
şişelerindeki etiketlerin üzerinde bulunan Dionysos heykelinin fotoğrafı
ise iyi düşünülmüş. Tüm bu ürünlerin ambalajlanmasında ve etiketlerinde
Gödence halkının yaşadığı taş evlerde gördüğünüz estetiği
görebiliyorsunuz.
Gödence'nin son derece misafirperver ve güleryüzlü halkı köye
geldiğinizde sizi mutlaka evlerine davet edecektir. Oldukça bakımlı ve
temiz bir köy olan Gödence'nin küçük meydanındaki kahvelerde çayınızı
içip köy halkıyla sohbet edebilirsiniz. Sohbetin sonunda sizi ya şarap
üretimini göstermek için evlerine ya da üzüm bağlarına götürürler.
Ağustos ayında başlayıp, şubat ayına kadar süren üzümle zeytin hasatı ve
üretimi kalan aylarda yerini bağların ve zeytinliklerin bakımına
bırakır.
Aklınızda
bulunsun... |
* Gödence'ye
Seferihisar'ın içinden geçip dağlara doğru devam eden asfalt
yoldan ulaşılabiliyor. Çamların ve zeytinliklerin arasından
geçen yolda piknik yapabilirsiniz.
* Köye düzenli çalışan bir araç yok. Bu nedenle özel araçla
gitmeniz en uygun.
* Gödence'de yemek ve konaklama olanağı olmadığı için ancak
günübirlik gidilebilir.
* Cuma günleri Seferihisar'da kurulan pazarda tüm çevre
köylerden gelen ürünleri bulabilirsiniz.
* Seferihisar'ın Sığacık limanını ve Teos antik kentini mutlaka
gezin.
* Gödence Kooperatifinin telefon numaraları: 0232-749 0015. |
Bu makale Gate dergisinde Ocak 2003 de yayınlanmıştır.